علمای اخلاق برای تهذیب اخلاق و سیر
الی الله و پرورش فضائل اخلاقی، گام های عملی پیشنهاد کرده اند که عبارتند
از:
1ـ توبه: اولین گام برای تزکیه توبه است. مرحوم فیض کاشانی می گوید:
توبه از گناه و بازگشت به سوی ستار العیوب، آغاز راه سالکین و سرمایة
پیروزمندان و نخستین گام مریدان و کلید علاقه مندان است.
2- مشارطه:
یعنی شرط کردن با نفس خویش با تذکرات و یادآورهایی که همه روز تکرار شود و
بهترین وقت آن بعد از فراغت از نماز صبح است.
امام سجاد(ع):
«ثَلاثٌ مُنْجِیاتٌ لِلْمُؤْمِنِ: کَفُّ لِسانِهِ عَنِ النّاسِ وَ اغْتِیابِهِمْ. وَ اشْتِغالُهُ نَفْسَهُ بِما یَنْفَعُهُ لاِخِرَتِهِ وَ دُنْیاهُ وَ طُولُ الْبُکاءِ عَلى خَطیئَتِهِ.»:
سه چیز سبب نجات مؤمن است:
1ـ بازداشتن زبان از غیبت مردم،
2ـ مشغول کردن خودش به آنچه که براى آخرت و دنیایش سود دهد،
3ـ و گریستن طولانى بر گناهش.